Хүүхдийн сурах, дүрслэн урлах, хөдөлмөрийн үйл ажиллагааны зүй тогтол, хөгжлийн чиг хандлага

Хөгжил гэж юу вэ?

Хөгжил гэдэг нь зорилго чиглэлтэйгээр зохион байгуулагдсан үйл ажиллагаа харилцааны явцад хүүхдэд нийгмийн түүхэн туршлагыг эзэмшүүлэх үйл явц. /Л.С Выготский/ Нийгмийн түүхэн туршлагыг эзэмшинэ гэдэг нь хүн төрөлхтний хөгжлийн түүхэн явцад бий болсон зөвхөн хүнд байдаг өвөрмөц чанаруудыг эзэмшинэ гэсэн үг юм. Энэ онолын үүднээс үзвэл орчин нь хүний сэтгэцийн дээд үйлүүдийн хөгжлийг хангах шууд эх сурвалжийн үүргийг гүйцэтгэдэг байна. Зориудын ой анхаарал хийсвэр сэтгэхүй зэрэг зорилго чиглэлтэйгээр явагддаг сэтгэцийн үйлдлүүдийг Л.С.Выготский нь сэтгэцийн дээд үйлүүд хэмээн томъёолсон байна.Мөн орчин хүүхдийн сэтгэцийн хөгжилд нэн чухал үүрэгтэй боловч хүүхдийн өөрийнх нь дотоод онцлог, нөлөөллийг орхигдуулан орчны нөлөөг хэтрүүлэн үнэлж болохгүй юм гэсэн санааг Лев Семенович онцлон тэмдэглэсэн байна.

Л.С.Выготскийн хүүхдийн сэтгэцийн хөгжлийн доорх зүй тогтлуудыг томъёолжээ
1. Хүүхдийн хөгжил цаг хугацааны хувьд нарийн бүтэц зохион байгуулалттай байх зүй тогтол. Хүүхдийн сэтгэц нь цаг хугацааны ердийн хэмнэлттэй үл тохирох өөрийн гэсэн хэмнэлтэй байдаг. Энэ хэмнэл нь янз бүрийн насанд өөчлөгдөж байдаг бөгөөд нас насанд өөр өөр байна. Жнь: Балчир насны үеийн сэтгэцийн хөгжлийн хэмнэл нь өсвөр үеийнхтэй тохирдоггүй

2. Хүүхдийн сэтгэцийн хөгжил дэх метаморфозын бүрэн зүйл төгс өөрчлөлт гэсэн утгатай.
Хөгжил бол чанарын өөрчлөлтийн тасралтгүй гинжин холбоог илэрхийлж байдаг зүйл
Хүүүхэд бол биднээс баг мэдлэг чадвартай том хүний жижгэрүүлсэн хувилбар биш.Түүний сэтгэц нь биднийхээс чанарын ялгаатай.

3. Хүүхдийн сэтгэцийн хөгжил тэнцвэртэй биш явагдах зүйл тогтол. Сэтгэцийн хөгжлийн бүх талууд нь тэнцвэртэй хөгждөггүй.аль нэг тал нь эрчимтэй хөгжих үе гэж байдаг.
Өөрөөр хэлбэл нас бүрт сэтгэцийн аль нэг үйл бусдаасаа түлхүү хөгжих нөхцөл бүрэлдэнэ. Энэ зонхилон хөгжиж буй сэтгэцийн үйл бусаддаа зохих нөлөө үзүүлж бусад нь дагалдах маягтай хөгжинө.
4.Сэтгэцийн дээд үйлийн хөгжлийн хууль
Сэтгэцийн дээд үйл нь зан үйлийн хамтын хэлбэрээр илэрч зөвхөн үүний дараагаар хүүхдийн өөрийнх нь зан үйлийн хувийн хэлбэрт шилжинэ.
Ухамсарлагдсан дам зориудын шинж чанартай
Нийгмийн түүхэн хөгжлийн бүтээсэн тэмдэг тэмдгийн систем багаж зэвсгийг эзэмших явцад бий болох
Нийгмийн амьдралд сургах сургалтын явцад хөгжин төлөвшинө.

2.Хүүхдийн хөгжлийн тухай онолын үзэл баримтлалууд

Хувь хүний хөгжлийн суурь маш эрт таван наснаас өмнө тавигддаг гэдэгт Фрейд хатуу итгэдэг.Хүн тодорхой хэмжээний бэлгийн энергитэй /либидотой/ төрдөг бөгөөд энэхүү энерги нь цаашдаа хөгжлийнхөө явцад хэд хэдэн психосексуаль үе шатуудыг дамжин өнгөрдөг гэсэн таамаглал сэтгэц задлан шинжлэлийн онол дэвшүүлдэг.Психосексуаль нь аль нэг шатан дээр хүүхдийн хэрэгцээ зохих ёсоор хангагдаагүйгээс болж хэрэгцээний хуримтлал үүсч хожим нь хүний зан үйлд сөргөөр нөлөөлдөг ажээ. үүний улмаас хөгжлийн тухайн шатан дээр илрэх ёстой байсан боловч саатуулагдан дараагдсан хэрэгцээ хожим нь хүчтэй гарч ирдэг байна.
Хөхөх үе шат 0-1.8 нас
бие засч сурах нас 1-3 нас
Хүйсний ялгаагаа мэдрэх шат 3-6 нас
Далд үе шат 6-12 нас
Бэлгийн бойжилтын шат 12 дээш нас

Хүүхдийн оюун ухааны хөгжлийн талаархи Ж.Пиажегийн үзэл баримтлал
Хүний оюун ухаан нь биологийн бусад үйл явцуудын нэгэн адилаар биологийн дасан зохицох процессын үр дүнюм. Иймээс оюун ухааныг биологын хувьсахуй хөгжлийн үүднээс тайлбарлах зохимжтой юм гэж Швейцарын сэтгэл зүйч Жан Пиажэ 1896-1980 онд үзэж байжээ. Мэдлэг бол үйлдэл юм. Нялх ххүхдийн хувьд бол хөхөх барих мэтийн гадаад тодорхойы үйлдлүүдээр хязгаарлагдахыг зэрэгцээ мөн эдгээрээс тодорхойлж байдаг.

Хүүхдийн оюун ухааны хөгжлийн үе шатууд.
Хүртэхүй хөдөлгөөний шат 0-2 нас Энэ насанд төрөлхийн зориудын биш үйлдлүүд хийгддэг.
Үйлдэл төлөвшихөө өмнөх шат 2-7 нас Энэ шатанд хүүхэд зөвхөн үйлдэл хөдөлгөөнөөс шууд хамааралтай байсан бол одоо тэдгээр нь үйлдлүүдийнхээ хийсвэр төлөөллийг хэрэглэх чадвартай болж ирнэ.

3.Хүүхдийн хөгжлийн түүхэн хандлагууд

Хүүхдийн хөгжлийн одоогийн түвшин

Хэний ч туслалцаагүйгээр хүүхэд бие даан хийж буй зүйлүүд.Энэ бол өчигдрийн хөгжлийн үр дүн өнөөдрийн хүрсэн амжилт юм.Хүүхдийн аль хэдийн хийж чаддаг болсон зүйл дээр тулгуурлан оюуны хөгжлийг араас нь дагаж явах ёсгүй.
Хүүхдийн хөгжлийн ойрын бүс
Хараахан бие даан хийж чадахгүй боловч насанд хүрэгчдийн ялилгүй туслалцаатай хийж чадах зүйлүүд. Энэ нь хүүхдийн оюуны хөгжлийн маргаашийг тодорхойлж байдаг.Сургалт нь хүүхдийн оюун ухааны хөгжлөөс ялигүй урьтан түүнийг араасаа дагуулан эрчимжүүлэх явах ёстой.
Хөгжлийн өмнө явж байгаа цагт л сая сургалт нь сайн сургалт байх юм.гэж Л.С.Выготский бичиж байжээ.Хүүхдийн хараахан хийж чадахгүй байгаа зүйлийг нь ялигүй туслан дөхүүлснээр хүүхдийн хөгжлийг эрчимжүүлэх түвшинд сургалтыг явуулах нь боломжтой юм.