Хүний үйл
ажиллагааны сэтгэлзүйн онцлог
Хүний үйл ажиллагааны онцгой хэсэг нь хөдөлтөр юм. Хүн
төрөлхтөн хөдөлмөрийн үйл ажилгааныхаа явцад орчин үеийн соёл иргэншлийг
цогцлуулж асар их оюун санааны болон материаллаг баялгыг бүтээж, өөрсдийн
амьдралын нөхцлийг хувирган өөрчилж, өөрсдийгхөө өмнө тасралтгүй хөгжин
цэцэглэх өргөн боломжийг нээсэн хэмээн үздэг. Хөдөлмөрийн нөхцлийн гол нэг
хэсэг нь өндөр бүтээмжтэй зэвсэг хэрэглэл, тоног төхөөрөмж бүтээгдэж,
тэдгээрийг улам боловсронгуй болгож байдагтай холбоотой.энэхүү үйл явцад
хөдөлтөрийн бүтээмж нэмэгдэж, үйлдвэрлэл,ШУ тасралтгүй хөгжиж, технологи урлаг
уран сайхан цэцэглэн дээшилдэг байна. Хүний үйл ажиллагааны нөхцөл нь дараах
чиглэлээр дэвшил өөрчлөлт явагдахыг хэлж байгаа юмХүний үйл ажиллагааны онцгой
хэсэг нь хөдөлтөр юм. хүн төрөлхтөн хөдөлмөрийн үйл ажилгааныхаа явцад орчин
үеийн соёл иргэншлийг цогцлуулж асар их оюун санааны болон материаллаг баялгыг
бүтээж, өөрсдийн амьдралын нөхцлийг хувирган өөрчилж, өөрсдийгхөө өмнө
тасралтгүй хөгжин цэцэглэх өргөн боломжийг нээсэн хэмээн үздэг. Хөдөлмөрийн нөхцлийн
гол нэг хэсэг нь өндөр бүтээмжтэй зэвсэг хэрэглэл, тоног төхөөрөмж бүтээгдэж,
тэдгээрийг улам боловсронгуй болгож байдагтай холбоотой.энэхүү үйл явцад
хөдөлтөрийн бүтээмж нэмэгдэж, үйлдвэрлэл,ШУ тасралтгүй хөнжиж, технологи урлаг
уран сайхан цэцэглэн дээшилдэг байна.хүнйи үйл ажиллагааны нөхцөл нь дараах
чиглэлээр дэвшил өөрчлөлт явагдахыг хэлж байгаа юм.Үүнд:
1. Хүний үйл ажиллагааны филогенетикийн өсөлт дэвшил
2. Хувь хүний хөгжлийн явцад хүнийг олон төрлийн үйл ажиллагаанд татан оролцуулах, өөрийгөө илархийлэх нөхцлийг бүрэлдүүлэх
3. Үйл ажиллагааны явцад түүний дотоод бүрдэл хэсгүүд өөрчлөгдөн дэвшил хөгжил явагдах
4. Хүний үйл ажиллагааны зүй ёсны хөгжил явцад түүний зарим үйл өргөжин тэлж улмаар бие даасан үйл ажиллагаа болж хөгжих явдал юм.
Үйл ажиллагааны түүхэн хөгжил олон талаар хүн төрөлхтний нийгэм түүх, эдийг засгийн хөгжлжжр нөхцөлдсөн байна.нийгмийн бүтэц шинчлэгдэн томрон нэгдэх эсвэл задран хөгжио явцад хүмүүсийн үйл ажиллагаа өөрчлөгдөж, шинэ хэлбэрүүд үүсч хөгжиж байдаг. Эдийн засгийн хөгжил идэвхжих, хөдөлмөрийг хорших, дагнах явцад мөн л үйл ажиллаг ааны урьд өмнө байгаагүй шинэ хэлбэр үүснэ.тухайн нийгмийн амьдралд ямар төрлийн үйл ажиллагаа илүүтэй чухал шаардагдаж байна хүмүүс түүнийг эзэмшин өөр өөрсдийн амьдралын зорилгыг өөрсдийгхөө зан үйлтэй уялдуулан ажиллаж амьдардаг жамтай.
Ингэж хөгжиж байгаа хувь хүний зан үйл нийгэмд үйлчилж байгаа үйл ажиллагааны тогтлыг хүлээн авч, уялдан нэгтгэгдэх үйл явцыг нийгэмшил хэмээн нэрлэнэ.нийгэмшлийн үе шат зохион байгуулалт нь хүүхдийг тоглоом, сургалт, хөдөлмөр , харилцааны үйл явцад дэс дараатай татан оролцуулах улмаар эдгээр үйл ажиллагааг төгс эзэмшихэд хөтлөн чиглүүлэхийг шардана.эдгээр үйл ажиллагаа тус бүрйин эхлээд энгийн анхдагч хэлбэрийг нь эзэмших хэрэгтэй бөгөөд цаашид улам боловсронгуй бүтээлч болгон хөгжүүлэх замаар хувь хүн нийгмийн харилцааны субъект болж хувирдаг.иймээс насанд хүрсэн хүний үйл ажиллагаа балчир хүүхдийн зан үйл тоглоомын үйл ажиллагаанаас эрс ялгаатай болсон байдаг ажээ.
Хүний үйл ажиллагааны хамгийн нэг чухал тал нь түүний дотоод хэсэгт явагдах өөрчлөлт шинэчлэл юм.
1.энэ үед хүний үйл ажиллагаа шинэ юмс үзэгдэлтэй хийгдэх үйл, үйлдлийн агуулгаар баяжин хөгжинө.тэр үед хшний шинэ үйл ажиллагааны объёкт ба түүнтэй холбогдсон хэрэгцээгээ хангах араг хэрэгсэл нь урьдынхаас илүү өргөн хүрээтэй оюун санааны болон материаллаг зүйл болж өөрчлөгдсөн.
2. хүний үйл ажиллагааны арга технологи шинэчлэгдэх явцад ерөнхий зохион байгуулалт, хурд нэмэгдэж үүний нөлөөгөөр үр дүн нь сайжирч ирчээ.тухайлбал, хувь шинэ гадаад хэ лийг эзэмших явцад мэдээллийг хүртэн хүлээн авах боломж , бичиж тэмдэглэх чадвар эрс дээшилдэг бол дээд математикийг судлах явцад олон янзын тоон харьцаа үйлдлийг шийдвэр гаргахад төвөггүй ашиглах боломжтой болж ирнэ.
3.хүний үйл ажиллагааны явцад зарим үйл, үйлдэл болон бусад бүрдэл хэсгүүд бүрэг хэмжээгээр автоматчилагдаж, цаашид ухамсрын гүн гүнзгий оролцоогүйгээр хурдан хугацаанд зөв гүйцэтгэгдэх сэтгэл зүйн өвөрмөц арга бүрэлдэнэ.үүнийг ерөнхийд нь хүний үйл ажиллагааны чадвар, дадал хэмээн нэрлэдэг.
4.хүний үйл ажиллагаа боловсронгуй болж хөгжих, хүрээ нь тэлэх, түүний сэтгэл зүйн оньсон хэсгүүд нь бэхжих, төгс төгөлдөр болох явцад түүний бүрэлдэхүүнд байсан зарим үйл бие даасан бүтээлч шинж чанартай болж, улмаар шинэ үйл ажиллагаа бүрэлдэн хөгждөг байна.энэхүү үйл явцыг оросын алдарт сэтгэл зүйч А.Н. Леонтьев тусгайлан судалж “ сэдэл зорилго болж хувирах үйл явц” хэмээн тусгайлан нэрлэжээ.
Энэхүү оньс дараах байдлаар бүрэлдэн явагдаж байдаг хэмээн үздэг.үйл ажиллагааны зарим үйл нь эхлээд ухамсарлагдсан зорилго хэлбэрээр илэрч байдаг ч тухайн хувь хүний хэд хэдэн хэрэгцээг хангахад чиглэсэн өөр бусад зорилго нь энэ нөхцөлд арга хэрэгсэл маягаар үйлчилдэг байх боломжтой ажээ.чухамхүү эдгээр үйлийг үндсэн зорилго нь тухайн хувь хүний хэрэгцээг хангахад чиглэсэн гэдэг шалтгаанаар зарим нэг үйлийн зорилго бие даасан үнэт зүйлсийн эрэлд шилжинэ.өөрөөр хэлбэл сэдэл юм уу хэрэгуээ болж хувирна. Үүнийг үйл ажиллагааны хөгжлийн явцад сэдэл зорилго болон хувирч улмаар шинэ үйл ажиллагаа төрөн гарлаа хэмээн үздэг байна.
No comments:
Post a Comment